MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của luận án
Sử dụng đất hợp lý, tiết kiệm đã và đang trở thành chiến lược để duy trì, thúc đẩy và phục hồi sức khỏe đất. Sản xuất nông nghiệp bền vững đòi hỏi phải cải thiện cân bằng sinh thái và dinh dưỡng đất, điều chỉnh hệ thống canh tác thông qua việc quản lý, sử dụng đất hợp lý, phù hợp với quy luật tự nhiên.
Trong giai đoạn 2010 – 2020, tốc độ tăng trưởng của Ninh Bình và Hà Nam trung bình đạt hơn 13%/năm, sản xuất nông nghiệp đóng góp trung bình 9,87%/ năm; kéo theo đó là sự thay đổi về cơ cấu sử dụng đất sử dụng đất. Trong giai đoạn từ 2010 – 2020, diện tích đất sản xuất nông nghiệp toàn vùng giảm từ 67,71% DTTN xuống còn 45,9% DTTN, diện tích đất chưa sử dụng duy trì ở mức 4,5% DTTN đã cho thấy tiềm năng đất đai đã được khai thác tới hạn. Tính đến tháng 12/2020, diện tích đất bị thoái hóa ở Ninh Bình là 46.778 ha; Hà Nam là 45.474 ha; nguyên nhân chính là do khai thác, sử dụng đất không căn cứ vào đặc điểm đất đai đã làm suy giảm độ phì đất, xuất hiện luân phiên các yếu tố hạn chế. Cùng với đó, sự canh tranh mạnh mẽ giữa đất sử dụng vào mục đích nông nghiệp và phi nông nghiệp ngày càng có chiều hướng phức tạp, nảy sinh các xung đột môi trường, gây suy thoái và lãng phí tài nguyên đất.
Xuất phát từ những lý do nêu trên, đánh giá đất đai trên cơ sở xem xét một cách tổng thể, cân bằng giữa các mục đích sử dụng đất, cải thiện và duy trì sức khỏe của đất, bảo vệ các nguồn lực cho tương lai là yêu cầu cấp thiết với Ninh Bình và Hà Nam. Do đó, đề tài: “Nghiên cứu, đánh giá chất lượng đất phục vụ sử dụng hợp lý tài nguyên đất và bảo vệ môi trường tỉnh Ninh Bình và Hà Nam” được lựa chọn thực hiện và hoàn thành.
