MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Năng lực thẩm mĩ đã được đề cập đến từ rất sớm trong các môn học ở nhà trường. Có thể nói, năng lực thẩm mĩ có ảnh hưởng tích cực tới sự phát triển những năng lực khác như năng lực trí tuệ, năng lực đạo đức, năng lực thể chất,… đồng thời ảnh hưởng rất lớn tới việc hình thành nhân cách của con người trong đời sống văn hóa xã hội.
Dạy học phát triển năng lực đang trở thành một quan điểm lý luận dạy học phổ biến trên thế giới hiện nay nhằm nâng cao năng lực, phẩm chất người học; đào tạo những người có đầy đủ phẩm chất và năng lực giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. Theo đó, dạy học phát triển năng lực, phẩm chất đảm bảo một cách tốt nhất nguyên tắc giáo dục học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn, phát huy khả năng của người học một cách toàn diện đồng thời phù hợp mục tiêu, nguyên tắc của giáo dục Việt Nam đã được quy định trong Luật Giáo dục.
Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) về việc ban hành Chương trình giáo dục phổ thông đã nêu rõ những điểm mới trong lĩnh vực giáo dục trung học cơ sở, cụ thể như sau: Mục tiêu giáo dục ở trung học cơ sở “giúp học sinh phát triển các phẩm chất, năng lực đã được hình thành và phát triển ở cấp tiểu học, tự điều chỉnh bản thân theo các chuẩn mực chung của xã hội, biết vận dụng các phương pháp học tập tích cực để hoàn chỉnh tri thức và kĩ năng nền tảng, có những hiểu biết ban đầu về các ngành nghề và có ý thức hướng nghiệp để tiếp tục học lên trung học phổ thông, học nghề hoặc tham gia vào cuộc sống lao động” [38].
Dạy học phát triển năng lực thẩm mĩ ngày càng được quan tâm và được xem là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của chương trình giáo dục phổ thông 2018. Kết quả việc triển khai thực hiện dạy học phát triển năng lực thẩm mĩ tại nhiều trường Trung học cơ sở đã khẳng định tính ưu việt của dạy học phát triển năng lực (NL) là cung cấp cho học sinh (HS) kiến thức toàn diện, tích cực hóa hoạt động của học sinh, phát huy tính chủ động sáng tạo của học sinh. Tuy nhiên, việc thực hiện dạy học phát triển năng lực thẩm mĩ trong thời gian qua ở các trường trung học cơ sở còn nhiều hạn chế; đa số giáo viên vẫn còn lúng túng, gặp nhiều khó khăn trong thực hiện dạy học.
Mĩ thuật là môn học bắt buộc trong giai đoạn giáo dục cơ bản ở nhà trường phổ thông. Dạy học môn Mĩ thuật ở trường Trung học cơ sở (THCS) phải hình thành và phát triển được ở người học các năng lực chung và các năng lực đặc thù, trong đó có năng lực thẩm mĩ. Theo đó, phát triển năng lực thẩm mĩ thông qua dạy học môn Mĩ thuật chính là chú trọng phát triển các năng lực thành phần như năng lực quan sát, nhận thức thẩm mĩ; năng lực sáng tạo, ứng dụng thẩm mĩ; năng lực phân tích và đánh giá thẩm mĩ.
