MỞ ĐẦU
1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
Để thực hiện mục tiêu đến 2030 nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực, yêu cầu đặt ra với ngành giáo dục là phải đổi mới căn bản và toàn diện. Có thể nói, đây chính là bước chuyển đổi mang tính đột phá của nền giáo dục khi chú trọng nhiều đến việc hình thành năng lực người học, phát huy tính chủ động, sáng tạo của người học. Đây cũng là xu hướng tất yếu trong cải cách giáo dục nói chung và đổi mới phương pháp dạy học ở trường tiểu học nói riêng.
Đọc là một trong những kĩ năng quan trọng giúp con người thu nhận lượng thông tin cần thiết để làm giàu vốn kiến thức cá nhân. Đối với học sinh tiểu học, đọc giúp học sinh phát triển tư duy, kiến thức, kĩ năng và thái độ, giáo dục học sinh những tình cảm tốt đẹp. Ngoài ra, đọc không chỉ là một trong bốn kĩ năng quan trọng (nghe, nói, đọc, viết) cần rèn cho các em khi học Tiếng Việt mà việc đọc còn là cơ sở để học sinh chiếm lĩnh các kiến thức khác. Chính vì vậy, việc dạy đọc hiện nay cần phải tập trung kích hoạt việc đọc tích cực, sáng tạo ở người học. Muốn vậy, giáo viên cần hướng dẫn và khích lệ người học chủ động trong việc đọc. Người đọc cần có phương pháp đọc, động cơ đọc để trải nghiệm cùng văn bản và dần hình thành được kĩ năng đọc. Đây cũng là điểm mới của dạy học theo định hướng phát triển năng lực. Tuy nhiên, việc dạy học ở các trường tiểu học hiện nay, trong đó có dạy Tập đọc, còn mang nặng yếu tố đầu vào mà chưa nhấn mạnh kết quả đầu ra theo mục tiêu phát triển năng lực học sinh. Do đó, việc đổi mới các phương pháp dạy đọc cho học sinh đặc biệt là cấp tiểu học rất cần được nghiên cứu và hướng dẫn tổ chức thực hiện đại trà.
Lí thuyết về các mô hình dạy đọc tích cực nhằm phát huy năng lực người học hiện nay đã và đang được áp dụng phổ biến ở nhiều nước. Theo các nhà giáo dục ở Úc, chiến lược đọc tích cực đặc biệt phù hợp với bậc tiểu học và đã được thực tiễn giáo dục, nghiên cứu lí luận kiểm chứng là mô hình giúp học sinh hình thành được năng lực đọc, hứng thú với việc đọc. Vì vậy, nếu giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy đọc tích cực vào các hoạt động dạy học ở phân môn Tập đọc sẽ giúp học sinh có được những kĩ năng đọc và tự đọc văn bản.
Đề tài được hình thành với mục đích chọn lọc những kinh nghiệm của các nhà giáo dục trong và ngoài nước để đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả trong việc dạy đọc cho học sinh lớp 4, 5 qua dạy học Tiếng Việt.
